Bài viết được chia sẻ lại dưới sự cho phép của Bác sĩ Hồ Xuân Linh, hiện đang sinh sống và làm việc ở Brisbane, Queensland, Úc.
BS. Hồ Xuân Linh
Ba tháng trước Bs Trang có nhắn viết bài về kinh nghiệm làm việc ở Úc, nói Bs Trang hay là thảo luận online để dễ hơn vì có nhiều điều muốn chia sẻ với các bạn đồng nghiệp. Thời gian trôi qua vì nhiều lý do vẫn không tổ chức được buổi thảo luận online, tranh thủ dịp nghỉ đầu năm, xin chia sẻ một số kinh nghiệm bản thân cho các bạn đồng nghiệp.
Ở Úc sau khi tốt nghiệp các Bs sẽ phải làm intern 1 năm với provisional registration, 1 năm có 5 term (10-12 weeks/term). Intern phải hoàn thành ED (tối thiểu 8 tuần), Surgery (10 tuần) and Medicine (10 tuần). Sau 1 năm sẽ có general registration và làm việc ở bệnh viện như một Resident Medical Officer (NSW) hay Junior House Officer (Queensland), cách gọi khác nhau tuỳ vùng. Sau 1 năm RMO, lúc này sẽ có 2 hướng chính:
GP training
GP training mất khoảng 3 – 4 năm, AGPT là training phổ biến nhất cho GP ở Úc. Có kỳ thi đầu vào và interview, nếu các bạn được nhận vào training, các bạn sẽ được allocate vào những clinics tuỳ theo điểm đầu vào, phỏng vấn và preferences, và lúc này các bạn sẽ làm việc như là GP registrar. Vì là IMGs nên phải làm ở rural trong 10 năm tính từ lúc có registration, nên các bạn không cần điểm đầu vào cao và interview bèo bèo cũng không sao vì đa số dân Úc họ không muốn về rural. Các bạn lưu ý 10 năm chỉ tính cho GP, nếu các bạn làm việc ở bệnh viện thì làm ở đâu cũng được, vậy nên một số Bs họ làm ở bv 5 năm, rồi sau đó vào training làm ở rural thêm 5 năm, lúc này là hoàn thành training và nếu pass hết các kỳ thi dành cho GP (AKT, KFP, RCE) thì là GP specialist và có thể move về metropolitan areas để làm việc vì đã đủ 10 năm. AGPT họ đòi hỏi nhiều tiêu chuẩn, các bạn cũng có thể join những training khác cho GP (PEP, RTVS), mỗi training đều có ưu và nhược điểm riêng.
Basic Physician Training (BPT)
Basic Physician Training mất khoảng 3-4 năm, dành cho các bạn làm việc ở bệnh viện, các bạn phải interview để vào training, không có kỳ thi đầu vào cho BPT. Nếu được nhận vào training các bạn sẽ làm việc như một registrar. Các bạn phải pass kỳ thi MCQ, và clinical. Kỳ thi này khó hơn so với GP, và tuỳ training các bạn có thể fail đến 3 lần cho MCQ, và 3 lần cho clinical. Nếu các bạn fail thì phải ra khỏi training, và tìm 1 training khác hoặc đi con đường GP, hoặc các bạn có thể làm việc như một unaccredited trainee và sẽ là như vậy hoài, lương không tăng là mấy. Ở bệnh viện mình có 1 BS Ấn Độ thi hoài không đậu ra khỏi training và có nhiều kinh nghiệm nên làm ở vị trí Career Medical Officer, cũng là registrar nhưng lương cao hơn một chút. Sau khi hoàn thành BPT các bạn sẽ mất 2-4 năm tuỳ chuyên ngành cho Advanced Training và sẽ trở thành fellow của training bạn tham gia. Hiện tại ở Úc rất cạnh tranh nên rất khó xin việc như là một consultant, đặc biệt là những chuyên ngành hot. Vậy nên tính đi tính lại GP là con đường rất nhiều IMGs chọn vì thi dễ hơn, có thời gian cho gia đình, lương cao và rất dễ kiếm việc.
Những chuyên khoa như Mắt, Ngoại đòi hỏi nhiều kinh nghiệm hơn trước khi nhận vào training (thường là PGY4 hay PGY5), nghĩa là các bạn phải làm việc như là unaccredited trainee trong chuyên khoa này 1-2 năm rồi mới được nhận vào training. Những chuyên khoa này khó để vào và thi cũng khó, nhưng lương thì khỏi phải bàn, cái gì cũng có giá của nó.
Con đường cho IMGs
Con đường dành cho IMGs cũng tương đối giống như các BS tại Úc. Các bạn pass AMC và có job offer sẽ làm việc tại bệnh viện hoặc GP clinics với provisional registration.
Nếu các bạn làm ở GP clinics thì sau 1 năm sẽ có general registration (nếu các bạn chỉ pass step 1 thì làm việc với limited registration hoài cho đến khi nào pass step 2 thì mới có thể apply for general registration)
Nếu các bạn làm ở bệnh viện và hoàn thành thời gian tối thiểu ED (8 tuần), Medicine (10 tuần), Surgery (10 tuần) thì các bạn sẽ có general registration. Nếu các bạn chỉ làm việc ở một chuyên ngành thì sau 1 năm làm việc các bạn sẽ có general registration restricted to chuyên ngành của bạn. Cũng không ảnh hưởng gì, nhưng nếu các bạn thay đổi ý định muốn đi GP training thì không được vì GP training đòi hỏi full registration.
General registration
Sau khi đã có general registration thì các bạn cũng như là bs Úc và đi 1 trong 2 con đường mình đã liệt kê ở trên. General registration rất quan trọng, khi đã có general registration các bạn muốn đi đâu làm gì cũng được, còn với limited và provisional registration khi các bạn đổi chỗ làm, bệnh viện mới phải gửi giấy tờ lên AHPRA, và chờ AHPRA duyệt rồi mới được làm chỗ mới (mất 2-3 tháng). Với general registration các bạn có thể làm locum, locum kiểu như casual jobs, làm việc tính theo giờ, lương cao $80-$120/hour cho RMO year 1, trong khi full time job cho RMO year 1 ở NSW chỉ $42/hour. Một số Bs họ chỉ làm locum cả năm, bv này 2 tuần, chỗ khác 4 tuần, chuyển chỗ liên tục. Agents họ sẽ tìm việc cho bạn, bạn không phải lo chuyện đó, phí thì BV họ phải trả cho agents. Làm locum thì làm đâu xào đó, không có phép năm và nghỉ ốm, nhưng bù lại thường BV sẽ cung cấp chỗ ở, xe, và lương cao.
Hành nghề ở Úc
Làm thế nào để có thể hành nghề ở Úc là câu hỏi muôn thuở, câu hỏi kế tiếp là liệu có khả thi cho BS VN để theo đuổi con đường này? Câu trả lời mình dành cho các bạn trong năm mới này là khả thi, năm vừa rồi mình biết 3 BS VN đã hành nghề trở lại ở Úc (tính cả mình luôn là 4), xin liệt kê để các bạn tham khảo:
- 1 BS cũng tốt nghiệp ĐH Y Huế cùng năm với mình (2008), chỉ làm ở VN 2 năm ở phòng mạch tư rồi qua bên này với gia đình, không đi làm gần 8 năm, passed step 2 năm 2018 và xin được việc ở GP clinic ở Sydney, pass PESCI 2018, nộp hồ sơ với AHPRA và mất 15 tháng để có registration (vì không có license ở VN nên gặp rắc rối với Certificate of Good Standing). Hiện tại đang làm GP ở Sydney.
- 1 BS ĐH YD TPHCM, tốt nghiệp 2006, làm tim mạch ở VN gần 10 năm, qua Úc đoàn tụ với gia đình, passed step 2 2018, gap 5 năm nhưng xin được việc ở SA – RMO in ED, mới có registration và sẽ đi làm tháng này.
- 1 BS ĐH YD TPHCM, chuyên ngành Nhi, qua Úc học PhD 4 năm và có PR theo diện global talent visa. Passed step 1 và quay về VN làm việc, vừa làm việc ở VN vừa nộp hồ sơ xin việc bên này, được vị trí Hospital Medical Officer ở Queensland (giống như RMO ở NSW), đang apply for limited registration.
- Mình cũng có quen 1 BS tốt nghiệp cùng năm với mình chuyên ngành Ngoại, qua Úc cũng đã 5 năm, passed step 2 2018 nhưng gặp khó khăn trong xin việc, hy vọng năm mới sẽ có tin vui cho bạn.
Gần đây trên group cũng có Bs Tùng đã có limited registration với short term training, đây là một con đường mà các bs chuyên khoa có kinh nghiệm ở VN có thể tham khảo. Tuy nhiên các bạn còn trẻ chưa chọn chuyên khoa, muốn định cư và làm việc lâu dài tại Úc thì không nên đi con đường này vì short term training rất khó để có job offer, các bạn phải thật giỏi và hồ sơ nổi bật, có connection. Ngoài ra outcome của training là fellow nhưng sẽ không được đăng ký như một speacialist ở Úc và như vậy cơ hội ở lại Úc làm việc lâu dài là không khả thi. Bs Tùng đi con đường này có lẽ sẽ hiểu rõ hơn và có thể chia sẻ thêm với các bạn đồng nghiệp.
Năm tới AMC step 2 chuyển qua online, như vậy chi phí cho kỳ thi sẽ giảm cho các bạn ở VN, học ôn online, thi online không phải làm giấy tờ qua Úc sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền. Trong team mình có 1 medical student từ Malaysia, học Y ở Malaysia 3 năm rồi chuyển đổi học Y ở UNSW cho 3 năm cuối, 1 năm học phí ở UNSW là 75k, đó chỉ là tiền học phí. Con đường nào cũng có giá của nó. Nhìn lại những người bạn VN đã đi qua con đường này, bản thân mình thấy họ đều là những người kiên trì, chịu khó và gặp may mắn (thông minh và tiếng Anh là yếu tố thuận lợi để giúp bạn đi nhanh hơn chứ không phải là yếu tố quyết định để thành công)
BS. Trang
Phần bình luận của BS Trang hiện đang sinh sống và làm việc ở Melbourne, Victoria, Úc
” Cám ơn anh Ho Xuan Linh đã viết bài chia sẻ, cũng vì bản thân em năm vừa rồi vật lộn với Covid và chuyện thi cử mà ko có mood làm buổi hội thảo online với các anh. Em rất mừng là càng ngày càng có nhiều bs VN sang Úc theo con đường này.
Hôm trc nói chuyện với một ông bs Chinese, ông này bảo tôi gần như chưa từng gặp IMG từ VN đâu. Ông này là IMG Chinese, đã sang nhiều năm rồi, từ hồi mà mọi thứ đều dễ dàng hơn bây giờ rất nhiều.
Con đường Specialist short-term pathway cũng rất rất phổ biến ở chuyên ngành ICU và ED anh Linh ạ, chủ yếu là dân Ấn, người này kéo người kia sang, tiếng Anh của họ tốt, họ học Y bằng tiếng Anh nên gần như ko chật vật như anh em mình.
Còn anh em mình nếu ko học AMC, chỉ học tiếng Anh tổng quát để thi ielts toefl rồi qua thì ko làm việc được (nhất là các chuyên ngành tổng quát như ICU, Nội bởi số lượng từ vựng chuyên ngành quá lớn). Nói thật, đến bây giờ sau 6 năm làm việc ở Úc rồi, thỉnh thoảng em vẫn gặp phải từ chuyên ngành ko biết nghĩa, phải lén lén google. Haha.
Các bác sỹ qua theo con đường short-term chỉ đc phép làm việc trong 2 năm, sau đó muốn ở lại họ phải thi amc1 và chuyển sang standard pathway.
AMC1 thực ra khá dễ, amc2 mới là khoai, nhưng những bs đã đi làm ở đây họ thường tránh thi amc2 bằng các tìm việc ở những bệnh viện có work based assessment.
Tuy nói là các chuyên ngành hệ ngoại và ck lẻ rất khó xin vào nhất là với những bạn đã làm các ck ấy quá lâu, nhưng phải nói là ko gì là ko thể. Chẩn đoán hình ảnh hót hòn họt như thế, vậy mà mình biết chồng của một cô bạn bs ICU, là bs siêu âm ở Ấn độ còn chưa AMC đã một phát xin ngay đc vị trí unaccredited Registrar ở cùng bv cô vợ đang làm.
Mình nghĩ thi AMC là năng lực và sự nỗ lực của bạn, còn xin việc đc hay ko là phụ thuộc vào may mắn và cả những connection bạn có.
BS Andre Tran
Phần bình luận của BS Andre Tran hiện đang sinh sống và làm việc ở Melbourne, Victoria, Úc
” Mình cũng là IMG, qua Úc được 10 năm, làm intern/resident/ medical registrar het 5 năm tại bệnh viện Western Health o Melbourne. Sau đó chuyển qua GP training, có Fellow 2018 và bắt đầu làm GP clinic được 2 năm. Bài trên tổng hợp kinh nghiệm rất hay.
Mình xin bổ sung vài kinh nghiệm
- Xin vào hospital/ clinic for work for experience very important. How to – thì tuỳ moi hoan cảnh và may mắn
- Xin làm observer Trong bệnh viện. Then talk to IMG liaison officer for interview for job.
- Xin lam ED trong BV. Cơ hội cao hơn nếu bạn quen ai trong BV/ có reference. Hoặc nếu xin trong bệnh viện vùng quê. BV vùng quê luôn cần BS
- Xin làm GP Clinic
- Ai ko tốt nghiệp Y tại ÚC đều phải bị 10 year moratorium. Có nghĩa là bạn không được Bill Medicare khi bạn làm trong những phòng mạch GP ở những thành phố lớn trong giờ làm việc thông thường. Cái này quan trong cho planning.”
Em tốt nghiệp đã 3 năm, hiện tại em muốn sang Úc để được phát triển. Mong anh/chị hướng dẫn cụ thể hơn cho em được không ạ? Chi phí có đắt đỏ quá không ạ?
Dạ cho em xin hỏi về Intern certificate thì xin bệnh viện là được ạ? Hay là e tự soạn cái đơn thâm niên làm việc 4,5 năm của e và nhờ giám đốc ký ak? Và tất cả giấy tờ sau khi dịch thuật thì phải đem lên đại sức quán Úc ký rồi mới upload phải không ạ?