Nguyên nhân gây giảm thị lực hay thị trường thường gặp nhất là ở mắt. Tuy nhiên nhìn mờ và/hoặc tổn thương thị trường mà không giải thích được bởi bệnh của nhãn cầu khi khám có thể bị bệnh lý của
- Mắt
- Thần kinh thị
- Giao thoa thị
- Đường thị giác sau giao thoa
- Mất thị lực không thực thể (bệnh nhân giả vờ, hiếm gặp)
Mắt
- Nguyên nhân thường gặp nhất của giảm thị lực hay thị trường và thường khi khám bằng đèn khe có thể phát hiện ra được.
- Tuy nhiên một số bệnh lý có thể khó chẩn đoán trong giai đoạn sớm
- Giác mạc chóp
- Một số thoái hóa hoàng điểm
- Bệnh nhãn cầu “ẩn” khác
Bệnh của thị thần kinh
- Bất thường của thị lực, sắc giác và hoặc thị trường nặng hơn hoặc không giải thích được bởi các bệnh lý nhãn cầu phát hiện được
- Có RAPD (Relative afferent pupillary defect, bất thường phản xạ đồng tử hướng tâm)
- Trừ khi bị cả hai mắt và nặng như nhau
- Nhạt màu, phù hoặc lõm gai ở một hay hai mắt
- Không phải ở tất cả các trường hợp
- Các nguyên nhân thường gặp:
- Glaucoma !!!
- Viêm thị thần kinh cấp tính
- Viêm thị thần kinh điển hình (Typical optic neuritis)
- Bệnh lý thị thần kinh trước thiếu máu (Anterior ischemic optic neuropathy : AION)
- Các bệnh lý khác của thị thần kinh
- Chèn ép, nhiễm trùng hay sarcoid
- Chèn ép, nhiễm trùng hay sarcoid
- Chú ý quan trọng:
- Chẩn đoán lâm sàng an toàn Viêm thị thần kinh điển hình
- Chẩn đoán lâm sàng an toàn AION
- Chẩn đoán lâm sàng an toàn bệnh glaucoma
- Nếu không thể thực hiện được hoặc không thỏa điều kiện các bệnh lý kể trên
- Chuyển đến bác sĩ thần kinh nhãn khoa (khẩn cấp nếu như vấn đề cấp tính)
- Nếu không thể chuyển ngay (địa lý, vấn đề của bệnh nhân): Thực hiện các cận lâm sàng cơ bản cần thiết
Bệnh lý giao thoa thị giác
- Khiếm khuyết thị trường thái dương hai bên
- Khiếm khuyết thị trường thái dương một bên : nghi ngờ sang thương ngay trước giao thoa thị giác
- Nguyên nhân thường gặp nhất là u tuyến yên
- Tất cả bệnh nhân nghi ngờ bệnh lý tuyến giáp cần làm Khẩn:
- MRI có tương phản
- Hoặc ít nhất CT có tương phản
Bệnh lý sau giao thoa thị
- Tổn thương thị trường đồng danh (Homonymous visual field defect)
- Nguyên nhân thường gặp nhất là : Đột quị và U não
- Tất cả bệnh nhân có tổn thương thị trường đồng danh cần MRI có tương phản hoặc ít nhất CT có tương phản
Mất thị lực không thực thể (Non-organic visual loss)
- Khi thấy sự không phù hợp với bệnh sử và khám thực thể
- Hết sức cẩn trọng khi chẩn đoán theo hướng này vì có những bệnh nhân có bệnh lý thực thể cộng thêm mất thị lực giả